اکثر مردم یک گرفتگی عضله را به دلیل فعالیت بیش از حد به خصوص در یک محیط گرم تجربه کرده اند. هرچند اسپاسم عضلانی نادر است اما اگر طولانی شود یا دائما تکرار شود، باید با یک پزشک برای ارزیابی آن مشورت کرد.

تشخیص اسپاسم عضلانی

تشخیص اسپاسم عضلانی معمولا با تاریخچه و معاینات فیزیکی  شروع میشود. شناخت شرایط پیرامون گرفتگی بسیار کمک کننده است.

• آن ها کی آغاز میشوند؟ چه مدت طول میکشند؟ هرچند وقت یکبار رخ میدهند؟ آیا منظم هستند یا بصورت تصادفی رخ میدهند؟ آیا همیشه دسته خاصی از ماهیچه ها درگیر میشوند؟
• سایر اطلاعات نیز سودمند هستند نظیر: آگاهی از سلامت عمومی بیمار، بیماری اخیر احتمالی، داروی احتمالی مصرفی شامل داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه؛ مکمل های غذایی و یا داروهای گیاهی.
• تاریخچه پزشکی قبلی ممکن است سرنخی از دلیل گرفتگی عضلات به ما بدهد. این تاریخچه میتواند شامل ابتلا به دیابت، هیپوتیروییدیسم، بیماری کلیوی یا صدمه به طناب نخاعی باشد.
• فعالیت و کار فرد میتواند مهم باشد.
• محیط هم میتواند با توجه به گرمای آن و علائم کم آبی بدن حائز اهمیت باشد.

معاینات فیزیکی

گاهی اوقات انجام معاینات فیزیکی ممکن است به دلیل اینکه در زمان جلسه معاینه گرفتگی رخ نداده باشد طبیعی و نرمال باشد. با این وجود این معاینات در یافتن مشکات اساسی سلامت بیمار استفاده میشوند که در تشخیص اسپاسم عضلانی کمک کننده است. برای مثال در فردی با شکایت از گرفتگی عضلات پا؛ در معاینات ممکن است پراکندگی نبض در پا دیده شود. آترواسکلروز (تصلب شرایین) ممکن است با نبودن نبض در اندام درگیر مرتبط باشد.

در کسانی که درد ناشی از گرفتگی عضله صاف دارند، درد آنقدر شدید است که فرد به اورژانس مراجعه کنند. تاریخچه و معاینات فیزیکی برای یافتن منبع درد انجام میشود  و بطور همزمان برای کنترل درد و علایم تلاش می شود. سنگ کلیه یا درد کیسه صفرا گاهی اوقات نیازمند تجویز داروی ضدالتهاب یا ضد درد روانی است. آن ها غالبا همراه تهوع و استفراغ اند و این علایم نیز درمان خود را دارند. بعضی بیماران با درد روده ممکن است با گرفتگی لوله گوارشی، درد شکمی و یبوست یا اسهال مراجعه کنند.

آزمایش خون

در بیماران با اسپاسم عضلانی مداوم و مکرر که عامل آن با تاریخچه و معاینات فیزیکی به سادگی قابل تشخیص نیست؛ ازمایش دادن برای یافتن عوامل مستعد کننده الزامی است. آزمایشات خونی با توجه به شرایط  و معاینات ممکن است درخواست شود. تست های خونی شامل شمارش سلول های خونی (CBC) برای بررسی کم خونی، الکترولیت ها (به خصوص سدیم، پتاسیم، کلسیم ومنیزیم) گلوکز و کراتینین (برای بررسی عملکرد کلیه) هستند. تست های عملکرد تیرویید نیز شاید انجام شود.

اگر اسپاسم عضلانی  طولانی شود ممکن است یک سرطان باشد که در آن ماهیچه درحال تحلیل و صدمه است. یک آزمایش CPK (کراتین فسفوکیناز) برای این موضوع استفاده میشود که یک آنزیم است که توسط بافت ماهیچه ای درحال آسیب به جریان خون ترشح می شود.

اگر یک سرطان تشخیص داده شود که درآن گرفتگی ها ناشی از اختلال عصب یا ماهیچه باشد؛EMG  برای تشخیص اینکه عامل ماهیچه است یا عصب یا هردو، انجام میشود.

اگر سرطان مربوط به بیماری عروق محیطی باشد تست خونی شامل ABI که فشار خون در بازو و ران را مقایسه میکند و سونوگرافی و آنژیوگرافی برای دسترسی مستقیم به عروق خونی در دستور کار قرار میگیرد.

اگر گرفتگی شبانه پا، با اختلالت خواب همراه باشد؛ مطالعات بر روی خواب انجام میشود.

اسپاسم عضلانی چگونه درمان می شود؟

پیشگیری مهمترین نکته در گرفتگی و اسپاسم عضلانی است. به دلیل این که گرفتگی ها با از دست رفتن آب و اختلالات الکترولیت همراه است باید بدن را در شرایط بى آبی قرار ندهیم. اگر کاهش مایع بدن به دلیل یک بیماری به همراه تب یا اسهال و استفراغ باشد، میتوان با پیشگیری از این علایم از کمبود مایع بدن جلوگیری کرد و جلوی اسپاسم عضلانی را گرفت. لذا براى کسانی که در محیط گرم فعالیت میکنند آبرسانی کافی به بدن و نوشیدن آب فراوان به خصوص قبل از شروع فعالیت بسیار مهم است.

ماهیچه ها براى فعالیتی که براى آن ها مدنظر است باید آماده شوند.همانند ورزشکاران که پیش از ورزش به گرم کردن و حرکات کششی میپردازند .سایرین نیز پیش از کار های سنگین مانند کاشت و شخم زدن و برف روبى باید بدن خود را با گرم کردن آماده کنند.

در صورتى که یک ماهیچه قوى و بزرگ دچار اسپاسم عضلانی شود اولین اقدام کشیدن ماهیچه به آرامى است تا چرخه گرفتگی مختل شود و شرایط حاد از بین برود. براى مثال اولین کمک به یک گرفتگی همسترینگ، راست کردن زانو و خم کردن استخوان لگن است تا ماهیچه ها کشیده شده و گرفتگی آن ها رفع شود.

درمان های اضافى بستگی به علت اصلی گرفتگی دارد. براى ماهیچه هایی که دچار تخریب و تنش شده اند، داروهاى تسکین درد کوتاه مدت و ضدالتهابی مانند ایبوبروفن و شل کننده عضلات استفاده میشود.

درمان گرفتگی عضلات صاف مانند گرفتگی روده بستگى به تشخیص و درمان علت اصلى گرفتگی دارد.

گرفتگی شبانه پاها درمان سخت و مشکلی دارند. در گذشته از کوینین براى درمان گرفتگی عضلات استفاده شده است اما این دارو دارای عوارض جانبی نظیر مشکلات خونریزی غیرطبیعی است. سایر دارو ها مانند ویتامین ب کمپلکس و گاباپنتین و دیلتیازم کمک کننده هستند.

منبع: https://clinicdard.com/2128/